ترانسفورماتور اندازه گیری ولتاژ:

در حالت‌ کلی ترانسفورماتورهای اندازه‌گیری ولتاژ به‌ دو گروه‌ عمده‌ تقسیم‌ میشوند.این‌ دو گروه‌ عبارتند از: ترانسفورماتورهای اندازه‌گیری ولتاژ سلفی یا مغناطیسی وترانسفورماتورهای اندازه‌گیری ولتاژخازنی (CVT-capacitor voltage transformer). در سیستمهای قدرت‌، تا ولتاژ 145 کیلوولت‌ استفاده‌ از ترانسفورماتورهای ‌اندازه‌گیری ولتاژ سلفی و در سیستمهای قدرت‌ با ولتاژهای بالاتر، استفاده‌ ازترانسفورماتورهای اندازه‌گیری ولتاژ خازنی مقرون‌ به‌ صرفه‌ است‌.

در عمل‌، دو نوع‌ مختلف‌ ترانسفورماتورهای اندازه‌گیری ولتاژ خازنی با خازن‌ بالا وخازن‌ پایین‌ ساخته‌ میشود. با توجه‌ به‌ کلاس‌ دقت‌ ترانسفورماتور، در شرایط کار مختلف‌آن‌، مانند آلودگی محیط و نوسانات‌، تغییرات‌ فرکانس‌ و پاسخ‌ حالت‌ گذاری سیستم‌، ترانسفورماتورهای اندازه‌گیری ولتاژ خازنی با خازن‌ بالا بهترین‌ انتخاب‌ است‌. درسیستمهای PLC، ترانسفورماتورهای اندازه‌گیری ولتاژ خازنی، مورد استفاده‌ قرارمیگیرند. همان‌ طور که‌ میدانیم‌ با استفاده‌ از سیستمهای PLCمیتوان‌ مانند خطوطمخابراتی، انتقال‌ اطلاعات‌ را با خطوط فشار قوی انجام‌ داد. محدوه‌ کار یک‌ ترانسفورماتوراندازه‌گیری ولتاژ در سیستمهای اندازه‌گیری، بین‌ 80 تا 120 درصد ولتاژ نامی و درسیستمهای محافظتی، بین‌ 05/0 تا 5/1 یا 9/1 درصد ولتاژ نامی آن‌ سیستم‌ تغییر میکند.

در عمل‌ با استفاده‌ از یک‌ مقاومت‌ سری میتوان‌ محدوده‌ اندازه‌گیری یک‌ ولت‌ متر راافزایش‌ داد این‌ روش‌ معمولا در سیستمهایی که‌ ولتاژ بالایی ندارند استفاده‌ میشود ولی اگرسیستمی ولتاژ بالا داشته‌ باشد این‌ روش‌ مشکلات‌ فراوانی خواهد داشت‌. در سیستمهایولتاژ بالا، ایزولاسیون‌ مقاومتهای سری موجود در ولت‌ مترها (برای اندازه‌گیری ولتاژسیستم‌) مقرون‌ به‌ صرفه‌ نبوده‌ و علی رغم‌ ایزولاسیون‌ مقاومتهای سری، با توجه‌ به‌ ولتاژبالای سیستم‌، وصل‌ سیستم‌ فشار قوی به‌ دستگاه‌ اندازه‌گیری بدون‌ استفاده‌ ازترانسفورماتور ولتاژ، کار خطرناکی است‌. با توجه‌ به‌ موارد فوق‌ در سیستمهای قدرت‌ برای ‌اندازه‌گیری ولتاژ، از ترانسفورماتورهای اندازه‌گیری استفاده‌ میکنند.

ضریب‌ افزایش‌ ولتاژ ترانسفورماتور:

در یک‌ سیستم‌ قدرت‌، ترانسفورماتوراندازه‌گیری ولتاژ سلفی یا خازنی، معمولا بین‌ فاز و زمین‌ قرار میگیرد. در سیستم‌ سه‌ فاز در لحظه‌ نوسانات‌ سیستم‌، ممکن‌است‌ ولتاژ دوسر ترانسفورماتور اندازه‌گیری ولتاژ به‌ ولتاژهای بالایی افزایش‌ یابد. باتوجه‌ به‌ استاندارد IECضریب‌ افزایش‌ ولتاژترانسفورماتور معمولا 2/1 انتخاب‌میشود. یک‌ ترانسفورماتور اندازه‌گیریولتاژ باید به‌ صورت‌ مداوم‌ در ولتاژیمساوی ولتاژ نامی، ضرب‌ در ضریب‌افزایش‌ ولتاژ ترانسفورماتور، به‌ کار خودبدون‌ هیچ‌ مشکلی ادامه‌ داده‌ و در این‌ ولتاژ،ترانسفورماتور تحت‌ هر شرایطی به‌ حالت‌اشباع‌ وارد نشود.

کلاس‌ دقت‌ ترانسفورماتورهایاندازه‌گیری ولتاژ:

مانند ترانسفورماتورهای اندازه‌گیریجریان‌، در ترانسفورماتورهای اندازه‌گیریولتاژ نیز کلاس‌ دقت‌ ترانسفورماتور با توجه‌به‌ مورد استفاده‌ آن‌ در سیستمهای حفاظتییا اندازه‌گیری تغییر میکند. درترانسفورماتورهای اندازه‌گیری جریان‌، هر یک‌ از سیم‌ پیچهای ثانویه‌ ترانسفورماتور در اطراف‌ هسته‌های جداگانه‌ای پیچیده‌ میشوند. برعکس‌ اگر ترانسفورماتورهای اندازه‌گیری ولتاژ دارای سیم‌ پیچهای ثانویه‌ متعددی باشد تمام‌ این‌ سیم‌ پیچها در اطراف‌ یک‌ هسته‌ مشترک‌ قرار میگیرند. درترانسفورماتورهای اندازه‌گیری ولتاژ، افت‌ولتاژ در سیم‌ پیچ‌ اولیه‌ با مجموع‌ جریان‌بارهای سیم‌ پیچهای ثانویه‌ آن‌ رابطه‌ مستقیم‌ دارد.

ساختمان‌ ترانسفورماتورهایاندازه‌گیری ولتاژ:

ترانسفورماتورهای اندازه‌گیری ولتاژ مانند ترانسفورماتورهای اندازه‌گیری جریان‌،انواع‌ مختلفی ندارند. در سیستمهای ولتاژخیلی زیاد، معمولا اتصال‌ کاسکادترانسفورماتورهای اندازه‌گیری ولتاژ مورداستفاده‌ قرار میگیرد. البته‌ تحت‌ شرایط ولتاژبالا استفاده‌ از ترانسفورماتورهای ولتاژ خازنی، مقرون‌ به‌ صرفه‌ است‌. 

مشخصه‌های انتخاب‌ ترانسفورماتور ولتاژ:

اگر کلاس‌ دقت‌ ترانسفورماتور و توان‌نامی آن‌ خیلی زیاد انتخاب‌ شود، ابعادترانسفورماتور بسیار بزرگ‌ بوده‌ و ساخت‌ آن‌مقرون‌ به‌ صرفه‌ نخواهد بود. در نتیجه‌باتوجه‌ به‌ مورد استفاده‌ مناسب‌ترانسفورماتور باید کلاس‌ دقت‌ و توان‌ آن‌ درنظر گرفته‌ شود.

منبع:http://www.elmicro.ir

رله کنترل فاز

ر برق صنعتی جهت حفاظت از موتورها،ژنراتورها و ترانسهای قدرت از رله کنترل بار استفاده می شود.این رله ها جایگزینی مناسب برای رله های بی متالی یا همان حرارتی هستند.

همه ما با اصطلاحاتی مانند برق دو فاز شده است و یا سیم نول قطع شده و یا تقارن فازها به هم خورده است آشنا هستیم و خطرات آن را نیز می دانیم در گذشته در مدارات حساس بصورت کنتاکتوری برخی عیوب مشخص می گردید و چراغ ها و زنگ های آلارم فعال می گردید و برق شبکه قطع ، ولی این مدار اولاً نمی توانست کلیه عیوب راتشخیص دهد از طرف دیگر قابل استفاده درکلیه اماکن و تابلوهای برق نبود.

با پیشرفت علم الکترونیک این عیوب مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت دستگاههای به نام رله کنترل فاز ساخته شد که متناسب با شرکت سازنده مجهز به امکانات کمتر یا بیشتر می باشد ولی در کل یک رله کنترل فاز باید عیوب زیر را تشخیص دهد :

1- قطع شدن فازها ( یک فاز ، دو فاز و یا هر سه فاز )  یا سیم نول

2- تغییر توالی فازها

3- افزایش یا کاهش بیش از حد مجاز ولتاژ

4- عدم تقارن بیش از حد ولتاژ سه فاز

5- شوک های ناشی از قطع و وصل برق

رله های کنترل فاز دارای یک بوبین می باشند که در صورت صحت کلیه شرایط عمل نموده و تیغه باز خود را می بندد ، در نتیجه این تیغه باید در مسیر مدار فرمان قرار گیرد .

برای تشخیص رله از وضعیت برق شبکه باید هر سه فاز و سیم نول وارد رله کنترل فاز گردد ، در نتیجه به یک رله کنترل فاز حداقل 5 سیم متصل است .

منبع:http://www.elmicro.ir

تابلو برق صنعتی

طبقه بندى تابلوهای برق:

با توجه به محل و موقعیت استقرار نسبت به منبع تغذیه و نقشش که در سیستم کنترل و توزیع برق ایفا می کند به ترتیب زیر طبقه بندی می شود.

1. تابلوی اصلی:

این تابلو عموماً در پست برق نصب می شود و به طرف فشار ضعیف ترانسفورماتور متصل است و برق مجموعه را توزیع و کنترل می کند.

2. تابلوی نیمه اصلی :

این گونه تابلو ها ، برق بلوک ساختمانی یا قسمت مستقلی از مجموعه را توزیع و کنترل می کند.

( تابلوی نامبرده از تابلوی اصلی تغذیه می شود.)

3. تابلوی فرع تاسیسات و تجهیزات :

عبارت از تابلویی است که برای توزیع و کنترل سیستم برق خاص مانند موتورخانه ، آشپزخانه و رختشوی خانه و غیره بکار می رود. این گونه تابلوها از تابلوی نیم اصلی تغذیه می شود.

4. تابلوی فرعی روشنایی :

عبارت از تابلویی است که برق روشنایی و پریزهای عمومی و فنها مربوط به هر قسمت را توزیع و کنترل می کند. این نوع تابلو نیز از تابلو نیم اصلی تغذیه می شود.

تابلوهای اصلی و نیمه اصلی در تأسیسات برق صنعتی به صورت ایستاده و قابل دسترسی از جلو یا پشت و یا هر دو طرف می باشند. و هر تابلوهای فرعی و روشنایی معمولاً به صورت دیواری می باشند.

در این فصل منظور از مدارهای کنترل مدار های فرمان الکتریکی با استفاده از کلید هاى مغناطیسى یا کنتاکتور ها هستند در مدارهاى فرمان الکتریکى وسائل مختلفی به کار مى رود که مهمترین آنها کنتاکتور میباشد . استفاده ار کنتاکتور در مدار هاى کنترل تنوع طراحى هاى مختلف را به وجود می آورد .

وسایل کنترل:

1. کنتاکتور ها :  

کنتاکتورها کلیدهای الکترو مغناطیسی هستند که مهمترین جزءمدارات میباشند.در صنعت نمی توان از این کلیدها صرف نظر کرد.مهمترین مزیت کنتاکتورها نسبت به کایدهای معمولی به شرح زیر میباشد:

کنترل و فرمان راه اندازی دستگاها از راه دور

کنترل وراه اندازی ماشین از دو یا چند نقطه

خطر راه افتادن مجدد ماشین ناشی از اثر قطع ناگهانی برق(به نظر من یکی از مهمترین عوامل حفاظتی میباشد .بنده چند مورد حادثه بعلت عدم استفاده از کنتاکتور و در لحظه راه افتادن ماشین که در اثر قطع برق ،  مجددا راه افتاده سراغ دارم)

عمر مکانیکی کنتاکتور نسبت به کلیدهای دیگر بیشتر است.

امکان طراحی مدار اتوماتیک.

حفاظت دستگاه توسط کنتاکتور خیلی بیشتر است.

موارد استفاده کنتاکتور به خاطر مزایای ذکر شده وسهولت اتصال وتغذیه گسترده وزیاد میباشد. یکی از موارد استفاده کنتاکتورها را میتوان برای اتصال موتورهای آسنکرون رتور قفسه اى نام برد . علاوه بر آن مى توان از کنتاکتور ها برای قطع و وصل مصرف کننده های الکتریکی جریان متناوب یا جریان مستقیم دیگر مانند مغناطیس ها خازن ها مدارات روشنائی گرم کن هاى الکتریکی و... استفاده نمود.

این کلید از دو هسته به شکل U یا E  که یکی ثابت و دیگری متحرک است ودر میان هسته ثابت یک بوبین یا سیم پیچ قرار دارد تشکیل شده است. وقتی بوبین به برق وصل میشود با استفاده از خاصیت مغناطیسى نیروی کششى فنر را خنثی مى کند و هسته فوقانی را به هسته تحتانى متصل کرده و باعث میشود کنتاکت هاى باز بسته شود و کنتاکتهاى بسته باز شوند .

کنتاکتور ها در تابلو های برق صنعتی بر روی ریل ها ی مینیاتوری سوار میشوند و سیم های اتصال آن که از درون کانال های هدایت سیم عبور میکند توسط سر سیم هاى مخصوص به ترمینال اتصال بوبین و پیچ هاى مربوط به کنتاکت مدار فرمان اتصال داده میشود.

معمولا بوبین کنتاکتورها درچند ولتاژ مختلف جهت مصارف گوناگون ساخته میشود.

مشخصات پلاک کنتاکتور:

جریانی است که میتواند در شرایط عادی از کنتاکتهای قدرت کنتاکتور و در زمان نامحدود بدون قطع  عبور نماید.( Ith2)

جریانی است که با اتصال یک بار در هر هفته از کنتاکتهای کنتاکتور بدون تاثیر در کارکرد کنتاکتور عبور نماید.(Ith1)

جریانی است که با اتصال یک بار در هر هشت ساعت از کنتاکتهای کنتاکتور بدون تاثیر در کارکرد کنتاکتور عبور نماید. (Ith1)

جریان قابل تحمل برای کنتاکتهای اصلی. (Ie)

مقدار جریانی است که کنتاکتها متوانند در زمان اتصال کوتاه تحمل نمایند. (Is)

مقدار ماکزیمم ولتاژی است که کنتاکتهای  کنتاکتوردر شرایط کار عادی میتوانند تحمل نمایند.(Ue)

مقدار ماکزیمم ولتاژی است که به بوبین کنتاکتور میتوان اعمال کرد. (Uc)

طول عمر مکانیکی کنتاکتورها 10 به توان 8 بار قطع و وصل میباشد (بدون عبور جریان از کنتاکتها) در حالی که این مقدار برای کلیدهای معمولی 1000 بار قطع و وصل میباشد.

1. شستی استاپ استارت:

شستی ها از جمله وسایل فرمان هستند که تحریک آنها به وسیله دست انجام مى گیرد. برای فرمان قطع و یا وصل مدار بکار میروندو به رنگ سبزو یا مشکی برای فرمان وصل و با کنتاکت باز وبرای قطع مدار با رنگ قرمز و با کنتاکت بسته ساخته میشوند.البته برخی از شستی ها از کنتاکت باز وبسته جهت مصارف خاص ساخته میشوند. وبعضی به صورت استارت استپ دوبل چراغ دار موجود میباشد.

2. لامپ هاى سیگنال:

لامپ هاى علامت دهنده یا لامپهاى سیگنال در کلیه دستگاه های صنعتى وتابلو هاى توزیع و تابلو فرمان به کار میرود. ورودی این لامپها از زیر فیوزهاى پایه بکسی گرفته میشود. معمولا در تابلو ها از سه رنگ مختلف زرد سبز قرمز به همین ترتیبی که گفته شد استفاده میکنند. بناراین با وصل کلید اصلی لامپهای سیگنال روشن خواهد شد.

3. فیوزها:

مدارهاى طراحی شده را باید به طریقی حفاظت نمود تا چنانچه جریان مرف کننده به علل مختلف مانند اتصال کوتاه فازها ، یک فاز شدن مصرف کننده و ... زیاد تر از حد مجاز شود ، قبل از اینکه گرمای ایجاد شده در مصرف کننده باعث صدمه دیدن آن شود ، وسیله حفاظتى ، موتور را از شبکه قطع نماید .

فیوزها بر اساس سرعت قطع مدار به دو دسته تقسیم میشوند دسته اول فیوزهاى تندکار که بیشتر در مصارف در مصارف روشنایی به کار میروند و با حرف F نشان داده میشوند . دسته دوم فیوزهاى کندکار یا تاخری در مداراتى به کار میرود که در آنها قطع مدار باید با تاخیر انجام شود . این فیوزها در طول مدت راه اندازی که جریان راه اندازی معمولا به 3 تا 7 برابر جریان نامی میرسد نباید مدار را قطع کنندفیوزها بر اساس ساختار در انواع اتوماتیک یا آلفا ، مینیاتوری ، کاردی یا کتابی و فشنگی میباشند .

فیزهای فشنگی از سه بخش تشکیل میشوند : پایه فیوز ، فشنگ و کلاهک . که در تابلو بر روی پلهایی که توسط دریل سوراخ میشوند ، قرار می گیرند.  

کلید مینیاتوری نوعی فیوز اتوماتیک است که از نظر ساختمان داخلی به فیوز آلفا شباهت دارد واز سه قسمت رله مغناطیسی ، رله حرارتی و کلید تشکیل شده است. این کلید ها در دو نوع L  و G ساخته شده است نوع L  در مصارف روشنایی به کار میرود و تند کار است و نوع G  که کند کار می باشد در راه اندازی وسایل موتوری مورد استفاده قرار میگیرد. این کلید ها در انواع تک فاز ، دو فاز و سه فاز مورد استفاده قرار میگیرد .ای کلید ها در تابلو های برق صنعتی بر روی ریل های مینیاتوری سوار شده و قفل می شوند .

1. ترانس جریان:

از این ترانسفورماتورها معمولا در تابلو های توزیع انرژی جریان زیاد استفاده میشود . به این صورت که شمش مسی از وسط ترانس گذشته و نقش فاز را بازی می کند و دو سر به نام های K  و L  که به کنتور یا آمپرمتر وصل میشود و به طور غیر مستقیم مقدار آمپر را اندازه گیری میکند. 

اکنون که با مهم ترین وسایل کنترل آشنا شدیم بهتر است چند مدار صنعتی را که برای راه اندازی موتور ها مورد استفاده قرار میگیرد را مورد بررسی قرار دهیم .

- مدار راه اندازی دو موتور سه فاز به طور نا همزمان

وسایل و تجهیزات لازم:
1. کنتاکتور 2 عدد
2. لامپ سیگنال 2 عدد
3. شستی استپ 2 عدد
4 .شستی استارت 2 عدد
5. فیوز 2 عدد
6. بی متال 2 عدد
7. سیم مشکی برای فاز و سیم آبی برای نول

نحوه اتصال:

ابتدا در شاخه اول سیم فاز به یک فیوز و از آن جا به یک بی متال برده شد.
خروجی بی متال به دو انشعاب تقسیم شده،یکی از انشعابات به ورودی شستی استپ شماره صفر یک رفته و خروجی آن به ورودی شستی استارت شماره یک  وصل شد.

برای پایداری مدار،یک تیغه باز کنتاکتور با شستی استارت یک موازی شده و یک انشعاب دیگر نیز از بالای شستی استپ به دیگر تیغه باز کنتاکتور داده و خروجی آن نیزبه لامپ سیگنال    شماره 1 رفت. در آخر خروجی لامپ سیگنال یک به سیم نول متصل شد.

در مسیر خروجی استارت یک، به ورودی کنتاکتور اول یک تیغه بسته کنتاکتور دوم سری شده و سیم نول نیز به کنتاکتور اول متصل شد.

در شاخه دوم مانند شاخه اول رفتار شد، با این تفاوت که شستی ها و لامپ سیگنال دوم متصل شدند و به جای تیغه بسته کنتاکتور دوم،تیغه بسته کنتاکتور اول قرار گرفت.
شرح مدار:
مدار راه اندازی دو موتور، به شرط آن که دو موتور همزمان به کار نیفتند.یعنی اگر موتور اول کار می کرد، موتور دوم به کار نمی افتاد.و بالعکس.

وقتی که شستی استارت  یک زده شد،جریان به بوبین کنتاکتور اول رسیده،تیغه باز آن بسته شده و موتور اول به کار می ا فتاد.
تیغه بسته کنتاکتور اول که در مدار موتور دوم بود، نیز باز شد.
 با بسته شدن دیگر تیغه باز کنتاکتور اول لامپ سیگنال شماره 1 نیز روشن شد.

در این حالت شستی استارت دو زده شد، اما به دلیل باز شدن تیغه بسته کنتاکتور اول، قرار گرفته در مدار موتور دوم، جریانی به کنتاکتور دوم نرسید.در نتیجه موتور دوم به کار نیفتاد.

شتی استپ صفر یک را زده، موتور اول از کار افتاد و لامپ سیگنال یک نیز خاموش شد.
تیغه بسته کنتاکتور اول قرار گرفته در مدار موتور دوم، بار دیگر بسته شد.
شستی استارت دو زده شد.جریان به کنتاکتور دوم رسید.تیغه های باز آن بسته و تیغه بسته قرار گرفته در مدار موتور اول باز شد.
موتور دوم شروع به کار کرد.لامپ سیگنال دو نیز روشن شد.

در این حالت شستی استارت یک زده شد.اما به دلیل باز بودن تیغه بسته کنتاکتور دوم، قرار گرفته در مدار موتور اول، جریانی به کنتاکتور اول نرسید و موتور اول روشن نشد.

در آخر با زدن شستی استپ صفر دو موتور دوم از کار افتاد و لامپ سیگنال دو نیز خاموش شد.

نکات مهم:
در این مدار نقش تیغه های بسته دو کنتاکتور در مدار یکدیگر،کاملا محسوس بوده و اهمیت آن دو تیغه مشخص می باشد.
لذا قرار گرفتن این دو تیغه در مدار نیاز به دقت و بررسی دارد.

راه اندازی یک الکترو موتور آسنکرون سه فاز از دو نقطه:

برای براورد کردن منظور فوق دو شاستی استپ را با هم به صورت سری متصل کرده و شاستی های استارت را نیز مانند شکلبا هم به صورت سرس متصل می نمائیم بدین صورت برای وصل کنتاکتور C₁  می بایست هر دو شاستی استارت b₁     b₃ را با هم فشار داد با فشار هر دو استارت ، کنتاکتور C₁  جذب کرده و کنتاکت نگهدارنده خود را میبندد. برای خاموش کردن مدار فوق هم کافی است که هر یک از شاستی های استپ را به تنهایی فشار دهیم . در مدار قدرت نیز اتصال داخلی جعبه کلمب باید به صورت مستقیم ستاره یا مثلث با توجه به جعبه کلمب موتور وصل شود و کنتاکتور فوق در مدار قدرت فقط سه فاز R S T را به ترتیب U V W موتور متصل نمود وسبب راه اندازی موتور فوق صورت می گیرد.    

مدار راه اندازی دو موتور سه فاز یکی پس از دیگری:

وسایل و تجهیزات لازم:
1.کنتاکتور 2 عدد
2.شستی استپ 1 عدد
3.شستی استارت 2 عدد
4.فیوز 2 عدد
5.بی متال 2 عدد
6.سیم قرمز برای فاز و سیم آبی برای نول

نحوه اتصال:

ابتدا از سیم فاز دو انشعاب برای دو  فیوز گرفته و از آن جا به بی متال ها برده شد.
در انشعاب اول،از خروجی بی متال به یک سر شستی استپ سیم برده شد.از خروجی شستی استپ برای استارت اول سیم گرفته،از خروجی آن به کنتاکتور اول برده شده و سیم نول نیز به سر دیگر کنتاکتور اول متصل شد.

یک تیغه باز کنتاکتور اول نیز موازی با استارت اول شد.

در انشعاب دوم،از خروجی بی متال برای یک سر شستی استارت سیم گرفته،از خروجی آن به یک تیغه باز کنتاکتور اولی وصل شدو از سردیگرتیغه بازکنتاتور اولی به کنتاکتور دومی سیم داده شد.سیم نول نیز به سر دیگر کنتاکتور دومی متصل شد.

برای پایداری مدار کنتاکتور دوم،یک تیغه باز این کنتاکتور با شستی استارت دومی سری شد. 
شرح مدار:

عملکرد این مدار به صورتیست که،تا موتور اول به کار نیفتد،موتور دوم را نمی توان به کار انداخت.

با زدن شستی استارت اول،جریان به کنتاکتور اول رسیده،دو تیغه باز کنتاکتور اول بسته شده و موتور اول به کار می افتد.

با زدن شستی استارت دوم،جریان از تیغه باز کنتاکتور اول که بسته شده،می گذرد و به کنتاکتور دوم رسیده،تیغه باز این کنتاکتور بسته شده،موتور دوم نیز به کار می افتد.

با زدن شستی استپ،جریان مدار قطع شده،هر دو موتور از کار می افتد.

اگر قبل از زدن شستی استارت اولی و به کار افتادن موتور اول،شستی استارت دوم زده شود اتفاقی در مدار روی نمی دهد.

نکات مهم:

در این مدار تیغه باز کنتاکتور اول نقشی اساسی ایفا می کند،به طوری که مدار راه اندازی دو موتور سه فاز یکی پس از دیگری با قرار دادن این تیغه در انشعاب دوم معنا پیدا می کند.
لذا دقت در به کار بردن این تیغه امری مهم و ضروریست.

 منبع:http://www.elmicro.ir

انواع ترانسفورماتور

سازندگان و استانداردها در کشورهای مختلف هر یک به نحوی ترانسفورماتورها را تقسیم بندی کرده و تعاریفی برای درجه بندی آنها ارائه داده‌اند.  برخی ترانسها را بنا بر موارد و ترتیب بهره برداری آنها متفاوت شناخته‌اند، مانند ترانسهای انتقال قدرت ، اتو ترانس و یا ترانسهای تقویتی و گروهی از ترانسها را به غیر از ترانسفورماتور اینسترومنتی ( ترانس جریان و ولتاژ( ، ترانس قدرت می ‌نامند و اصطلاحا ترانس قدرت را آنهایی می ‌دانند که در سمت ثانویه آنها فشار الکتریکی تولید می‌ شود.

این نوع تقسیم بندی در عمل دامنه وسیعی را در بر می ‌گیرد که در یک طرف آن ترانسفورماتورهای کوچک و قابل حمل با ولتاژ ضعیف برای لامپهای دستی و مشابه آن قرارمی ‌گیرند و طرف دیگر شامل ترانسهای خیلی بزرگ برای تبدیل ولتاژ خروجی ژنراتور به ولتاژ شبکه و خطوط انتقال نیرو است. در بین این دو اندازه ( حد متوسط ) ترانسهای توزیع و یا انتقال در مؤسسات الکتریکی و ترانسهای تبدیل به ولتاژهای استاندارد قرار دارند. ترانسها اغلب به صورت هسته‌ای یا جداری طراحی می‌ شوند.  در نوع هسته‌ای در هر یک از سیم پیچها شامل نیمی از سیم پیچ فشار ضعیف و نیمی از سیم پیچ فشار قوی هستند و هر کدام روی یک بازوی هسته‌ای قرار دارند.

در نوع جداری ، سیم پیچها روی یک هسته پیچیده شده‌اند و نصف مدار فلزی مغناطیسی از یک طرف و نصف دیگر از طرف هسته بسته می ‌شود. در اکثر اوقات نوع جداری برای ولتاژ ضعیف و خروجی بزرگ و نوع هسته‌ای برای ولتاژ قوی و خروجی کوچک بکار می ‌روند ( بصورت سه فاز یا یک فاز).

ترانسهای تغذیه و قدرت مانند ترانس اصلی نیروگاه ترانس توزیع و اتو ترانسفورماتور ، ترانسفورماتورهای قدرت معمولا سه فاز هستند، اما گاهی ممکن است در قدرتهای بالا به دلیل حجم و وزن زیاد و مشکل حمل و نقل از سه عدد ترانس تک فازاستفاده کنند.  ترانسهای صنعتی مانند ترانسهای جوشکاری ترانسهای راه اندازی و ترانسهای مبدل ترانس برای سیستمهای کشش و جذب که در راه آهن و قطارهای الکتریکی بکار می ‌رود. ترانسهای مخصوص آزمایش اندازه گیری ، حفاظت مصارف الکتریکی و غیره.

شرکت ABB نوع جدیدی از ترانسفورماتورهای تقویت جریان موسوم به بوسترفورمر عرضه کرده است که در سیستم تغذیه راه آهن استفاده می گردد. در این نوع تراسفورماتورها از روغن استفاده نشده و سیستم عایقی ساده‌ای به کار رفته است. استفاده از بوسترفورمر از لحاظ اقتصادی به صرفه بوده و برای محیط زیست نیز مضرات کمتری دارد. تکنولوژی به کار رفته در بوسترفورمر، همانند Powerformer ها وDryformer ها ( ترانسفورماتورهای خشک ) مبتنی بر استفاده از کابلها می باشد. این ترانسفورماتورها از یک کابل فشار قوی تشکیل شده که به صورت یک سیم پیچ به دور یک هسته آهنی پیچانده شده است. در بوسترفورمر از روغن استفاده نشده است.

به این ترتیب نیاز به بازرسی مداوم روغن ( دمای روغن، اندازه‌گیری و تجزیه گاز متصاعد شده از روغن و ... ) از بین رفته و هزینه‌های سرویس ونگهداری پایین آمده است. به علت زمین شدنِ کل ترانسفورماتور، ضریب ایمنی این نوع ترانسفورماتور بسیار بالاست.  بوسترفورمر به علت استفاده از تجهیزات اتصال دهنده استاندارد، از ضریب اطمینان بالایی نیز برخوردار است ترانسفورماتورهای تقویت جریان با فواصل 5 کیلومتر از یکدیگر، در مسیر خطوط راه آهن و بر روی فیدر نصب می ‌گردند. این نوع ترانسفورماتورها را می‌ توان هم بر روی تیر و هم بر روی زمین نصب کرد.  از بوستر فورمر ممکن است در کشورهای زیادی برای منابع تغذیه مختلف استفاده گردد.  اکنون تعدادی از این نوع تراسفورماتورها برای منابع تغذیه راه آهن کشورهای اروپای شمالی در حال ساختند.

ساختمان ترانسفورماتور:

ترانسفورماتورها را با توجه به کاربرد و خصوصیات آنها به سه دسته کوچک متوسط و بزرگ دسته بندی کرد. ساختن ترانسفورماتورهای بزرگ و متوسط به دلیل مسایل حفاظتی و عایق بندی و امکانات موجود ، کار ساده ای نیست ولی ترانسفورماتورهای کوچک را می توان بررسی و یا ساخت.. برای ساختن ترانسفورماتورهای کوچک ، اجزای آن مانند ورقه آهن ، سیم و قرقره را به سادگی می توان تهیه نمود.

اجزای تشکیل دهنده یک ترانسفورماتور به شرح زیر است :

هسته ترانسفورماتور:

هسته ترانسفورماتور متشکل از ورقه های نازک است که سطح آنها با توجه به قدرت ترانسفورماتور ها محاسبه می شود.  برای کم کردن تلفات آهنی هسته ترانسفورماتور را نمی توان به طور یکپارچه ساخت. بلکه معمولا آنها را از ورقه های نازک فلزی که نسبت به یکدیگر عایق‌اند، می سازند.  این ورقه ها از آهن بدون پسماند با آلیاژی از سیلیسیم (حداکثر 4.5 درصد) که دارای قابلیت هدایت الکتریکی و قابلیت هدایت مغناطیسی زیاد است ساخته می شوند. در اثر زیاد شدن مقدار سیلیسیم ، ورقه‌های دینام شکننده می شود.  برای عایق کردن ورقهای ترانسفورماتور ، قبلا از یک کاغذ نازک مخصوص که در یک سمت این ورقه چسبانده می شود، استفاده می کردند اما امروزه بدین منظور در هنگام ساختن و نورد این ورقه ها یک لایه نازک اکسید فسفات یا سیلیکات به ضخامت 2 تا 20 میکرون به عنوان عایق در روی آنها می مالند و با آنها روی ورقه ها را می پوشانند. علاوه بر این ، از لاک مخصوص نیز برای عایق کردن یک طرف ورقه ها استفاده می شود. ورقه های ترانسفورماتور دارای یک لایه عایق هستند. بنابراین ، در مواقع محاسبه سطح مقطع هسته باید سطح آهن خالص را منظور کرد0 ورقه‌های ترانسفورماتورها را به ضخامت های 0.35 و 0.5 میلی متر و در اندازه های استاندارد می سازند.

باید دقت کرد که سطح عایق شده ى ورقه های ترانسفورماتور همگی در یک جهت باشند ( مثلا همه به طرف بالا ) علاوه بر این تا حد امکان نباید در داخل قرقره فضای خالی باقی بماند.  لازم به ذکر است ورقه ها با فشار داخل قرقره جای بگیرند تا از ارتعاش و صدا کردن آنها نیز جلوگیری شود.

سیم پیچ ترانسفورماتور:

معمولا برای سیم پیچ اولیه و ثانویه ترانسفورماتور ازهادی های مسی با عایق ( روپوش ) لاکی استفاده می‌ کنند. اینها با سطح مقطع گرد و اندازه‌های استاندارد وجود دارند و با قطر مشخص می ‌شوند.  در ترانسفورماتورهای پرقدرت از هادیهای مسی که به صورت تسمه هستند استفاده می ‌شوند و ابعاد این گونه هادی‌ها نیز استاندارد است. توضیح سیم پیچی ترانسفورماتور به این ترتیب است که سر سیم پیچ‌ها را به وسیله روکش عایقها از سوراخهای قرقره خارج کرد، تا بدین ترتیب سیم ها قطع ( خصوصا در سیمهای نازک و لایه‌های اول ) یا زخمی نشوند. علاوه بر این بهتر است رنگ روکش‌ها نیز متفاوت باشد تا در ترانسفورماتورهای دارای چندین سیم پیچ ، را به راحتی بتوان سر هر سیم پیچ را مشخص کرد.  بعد از اتمام سیم پیچی یا تعمیر سیم پیچهای ترانسفورماتور باید آنها را با ولتاژهای نامی خودشان برای کنترل و کسب اطمینان از سالم بودن عایق بدنه و سیم پیچ اولیه ، بدنه و سیم پیچ ثانویه و سیم پیچ اولیه آزمایش کرد.

قرقره ترانسفورماتور:

برای حفاظ و نگهداری از سیم پیچ‌های ترانسفورماتور خصوصا در ترانسفورماتورهای کوچک باید از قرقره استفاده نمود.  جنس قرقره باید از مواد عایق باشد قرقره معمولا از کاغذ عایق سخت ، فیبرهای استخوانی یا مواد ترموپلاستیک می سازند.  قرقره هایی که از جنس ترموپلاستیک هستند معمولا یک تکه ساخته می شوند ولی برای ساختن قرقره های دیگر آنها را در چند قطعه ساخت و سپس بر روی همدگر سوار کرد.  بر روی دیواره های قرقره باید سوراخ یا شکافی ایجاد کرد تا سر سیم پیچ از آنها خارج شوند. اندازه قرقره باید با اندازه ى ورقه‌های ترانسفورماتور متناسب باشد و سیم پیچ نیز طوری بر روی آن پیچیده شود.  که از لبه های قرقره مقداری پایین تر قرار گیرد تا هنگام جا زدن ورقه‌های ترانسفورماتور ، لایه ى رویی سیم پیچ صدمه نبیند. اندازه قرقره های ترانسفورماتورها نیز استاندارد شده است اما در تمام موارد ، با توجه به نیاز قرقره مناسب را می توان طراحی کرد.

ترانسفورماتورهای سازگار با هارمونیک:

هارمونیک های تولید شده توسط بارهای غیر خطی می توانند مشکلات حرارتی و گرمائی خطرناکی را در ترانسفورماتورهای توزیع استاندارد ایجاد نمایند0 حتی اگر توان بار خیلی کمتر از مقدار نامی آن باشد ، هارمونیک ها می توانند باعث گرمای بیش از حد و صدمه دیدن ترانسفورماتورها شوند.

جریان های هارمونیکی تلفات فوکو را بشدت افزایش می دهند.  بهمین دلیل سازنده ها ، ترانسفورماتور های تنومندی  را ساخته اند تا اینکه بتوانند تلفات اضافی ناشی از هارمونیک ها را تحمل کنند.  سازنده ها برای رعایت استاندارد یک روش سنجش ظرفیت، بنام عامل  Kرا ابداع کرده اند.  در اساس عامل  K نشان دهنده مقدار افزایش در تلفات فوکو است.  بنابراین ترانسفورماتور عامل  K می تواند باری به اندازه ظرفیت نامی ترانسفورماتور را تغذیه نماید مشروط براینکه عاملK بار غیر خطی تغذیه شده برابر با عامل Kترانسفورماتور باشد. مقادیر استاندارد عامل K برابر با 4 ، 9 ، 13 ، 20 ، 30 ، 40 ، 50 می باشند این نوع ترانسفورماتورها عملا" هارمونیک را از بین نبرده تنها نسبت به آن مقاوم می باشند.

ترانسفورماتور HMT( Harmonic Mitigating Transformer ) 

نوع دیگر از ترانسفورماتورهای سازگار با هارمونیک ترانسفورماتورهای HMT هستند که ازصاف شدن بالای موج ولتاژ بواسطه بریده شدن آن جلوگیری می کند HMT طوری ساخته شده است که اعوجاج ولتاژ سیستم واثرات حرارتی ناشی از جریان های هارمونیک را کاهش می دهد. HMT این کار را از طریق حذف فلوها و جریان های هارمونیکی ایجاد شده توسط بار در سیم پیچی های ترانسفورماتور انجام می دهد.

چنانچه شبکه های توزیع نیروی برق مجهز به ترانسفورماتورهایHMT  گردند می توانند همه نوع بارهای غیر خطی   ( با هر درجه از غیر خطی بودن ) را بدون اینکه پیامدهای منفی داشته باشند، تغذیه نمایند. بهمین دلیل در اماکنی که بارهای غیر خطی زیاد وجود دارد از ترانسفورماتور HMT بصورت گسترده استفاده می شود.

مزایای ترانسفورماتورHMT  :

• 1. می توان از عبور جریان مؤلفه صفر هارمونیک ها ( شامل هارمونیک های سوم ، نهم و پانزدهم ) در سیم پیچی اولیه ، از طریق حذف فلوی آنها در سیم پیچی های ثانویه جلوگیری کرد.
• 2. ترانسفورماتورهای HMT با یک خروجی در دو مدل با شیفت فازی متفاوت ساخته می شوند. وقتی که هر دو مدل با هم بکار می روند می توانند جریان های هارمونیک پنجم، هفتم، هفدهم و نوزدهم را درقسمت جلوئی شبکه حذف کنند.
• 3. ترانسفورماتورهای HMT با دو خروجی می توانند مولفه متعادل جریان های هارمونیک پنجم، هفتم ، هفدهم و نوزدهم را در داخل سیم پیچی های ثانویه حذف کنند.
• 4. ترانسفورماتورهای HMT با سه خروجی می توانند مولفه متعادل جریانهای هارمونیک پنجم، هفتم ، یازدهم و سیزدهم را در داخل سیم پیچی ثانویه حذف کنند.
• 5. کاهش جریان های هارمونیکی در سیم پیچی های اولیه HMT باعث کاهش افت ولتاژهای هارمونیکی و اعوجاج مربوطه می شود .
• 6. کاهش تلفات توان بعلت کاهش جریان های هارمونیکی

بعبارت دیگر ترانسفورماتورHMT باعث ایجاد اعوجاج ولتاژ خیلی کمتری در مقایسه با ترانسفورماتورهای معمولی یا ترانسفورماتور عامل K می شود.

 منبع:http://www.elmicro.ir

دژنکتور چیست؟

دژنکتور کلیدی است که علاوه بر قطع و وصل خط، حفاظت شبکه را نیز بر عهده دارد و در شرایط اتصال کوتاه شدن شبکه بوسیله عملکرد رله ها قسمت معیوب را مجزا می نماید. دژنکتور ها طوری طراحی شده اند که بطور اتوماتیک از طریق رله یا بطور دستی از اتاق فرمان و همچنین از محل ، در شرایط تحت ولتاژ و زیر بار و در زمان اتصال کوتاه که جریان عبوری از مدار ممکن است تا 10 برابر جریان نامی در دژنکتور باشد، قادرند مدار را قطع نمایند بدون آنکه آسیبی به آن برسد. 

مدار وصل دژنکتور : 
با فرمان از راه دور (REMOTE) از اتاق فرمان و از نزدیک (LOCAL) بوبین وصل دژنکتور که بوسیله برق DCتغذیه می شود، تحریک و دژنکنور وصل می گردد. 
مدار قطع دژنکتور: 
به طور اتوماتیک از طریق رله و به طریق رله و به طریق دستی از راه دور و نزدیک بوبین قطع دژنکتور انرژی دار شده و باعث قطع دژنکتور می گردد ، چنانچه عمل قطع صورت نگیرد ، اشکالات زیر ممکن است وجود داشته باشند: 
مدار قطع دژنکتور اشکال دارد که در این صورت بایستیp آلارمTRIP CIRCUIT FAILURE روی تابلو آلارم ها روشن باشند. 
مکانیزم دژنکتور وp یا سیستم خاموش کننده جرقه اشکال دارد که در این صورت آلارم CIRCUIT BREAKER FAILURE دریافت می شود. 

2- سکسیونر DS Isolator – Disconnect or Switch 

کلیدی است غیر قابل قطع زیر بار و جریان اتصال کوتاه را از خودش عبور می دهد ، یا بعبارت دیگر جهت ایزوله کردن خطا بکار می رود، قابل قطع زیر بار نیست و جریان اتصال کوتاه را تحمل می کند. 
این کلیدها ساختمان بسیار ساده ای دارد که از یک مکانیزم مکانیکی که در دو سر کنتاکت ها را به هم ارتباط داده یا قطع می کند تشکیل می شود . قطع و وصل این کلید با فرمان دستی مکانیکی از محل و یا فرمان الکتریکی از اتاق فرمان یا محل صورت می گیرد. این کلید فقط زمانی که مدار تحت ولتاژ و یا کلاً بی برق باشد ، قطع و وصل می گردد چون کنتا کت های آن قابل رؤیت است ، برای حفاظت جان افراد بعنوان یکی از نقاط ضمانت استفاده می گردد. 

مثلاً زمانی که احتیاج به انجام تعمیرات روی یکی از تجهیزات اصلی پست باشد، با باز کردن سکسیونرهای دو طرف آن می توان دستگاه مورد نظر را کاملاً از منابع برقدار جدا نمود. 
یا بعبارت دیگر: 
وسیله قطع و وصل سیستم هایی که تقریباً بدون جریان هستند بعبارت دیگر سکسیونر قطعات و وسایلی را که فقط زیر ولتاژ هستند از شبکه جدا می سازد. بدین معنی که سکسیونر یک کلید نیست بلکه یک ارتباط دهنده یا قطع کننده مکانیکی بین سیستمها است بدون اینکه مداری بسته شود. سیکسیونر باید در حالت بسته یک ارتباط گالوانیکی محکم و مطمئن در کنتاکت هر قطب برقرار سازد و مانع افت ولتاژ گردد. 
موارد استعمال سیکسیونر: 
از آنجایی که سیکسیونر باعث قطع و یا وصل جریان الکتریکی نمی شود برای باز کردن دستگاه بستن هر مدار الکتریکی فشار قوی احتیاج به یک کلید دیگر خواهیم داشت بنام کلید قدرت که قادر است مدار را تحت هر شرایطی باز نمی کند و سکسیونر وسیله است برای ارتباط کلید قدرت به شین یا هر قسمت دیگری از شبکه که دارای پتانسیل است لذا طبق قوانین متداول الکتریکی جلوی هر کلید قدرت از 1KV به بالا و یا هر دو طرف در صورتیکه آن خط از دو طرف پتانسیل می گیرد سیکسیونر نصب می گردد. 
برای جلوگیری از قطع و یا وصل بی موقع و در زیر بار سیکسیونر ، معمولاً بین سیکسیونر و کلید قدرت بست اینترلاک ( مکانیکی و الکتریکی ) بنحوی برقرار می شود که با وصل بودن کلید قدرت نتوان سیکسیونر را قطع یا وصل نمود. 
انواع مختلف سیکسونر استفاده شده در پست فولاد 
1)سیکسیونر تیغه ای 2)سیکسیونر دورانی 
1)سکسیونر تیغه ای 
این سکسیونر بصورت یک پل و مورد استفاده در SVC قرار داده شده است دارای تیغه هایی است که در ضمن قطع کلید عمود بر سطح افق حرکت می کنند و رد بالای ایزولاتور قرار می گیرند. 
2)سکسیونر دورانی 
سکسیونرهای مورد استفاده درپست فولاد از نوع سکسیونر دورانی است که دارای دو تیغه متحرک و دورانی می باشد که با برخورد آنها بهم ارتباط الکتریکی برقرار می شود . 
در این نوع کلید تیغه ها به موازات سطح افق و یا عمود بر سطح محور پایه ها انجام می گیرد و دارای این مزیت است که با کوچک بودن طول بازوی تیغه فاصله هوایی لازم بین دو تیغه بوجود می آید و چون تیغه ها با گردش پایه ها باز و بسته می شوند، عوامل خارجی مثل فشار باد و برف و غیره نمی تواند باعث وصل بی موقع آن گردد. یا به علت یخ زدگی کنتاکت ها در زمستان احتیاج به نیروهای اضافی برای بازکردن آنها نیست. 
سکسیونر دورانی در پست فولاد بصورت تکفاز ساخته شده است و بسته به نوع شین بندی شبکه سه تای آن بصورت متوالی در کنار هم در شبکه سه فاز نصب می گردد. تمام قطب ها توسط اهرم و میله بطور مکانیکی بهم متصل و مرتبط می شوند و دارای فرمان واحد می باشند که معمولاً موتوری و در حالت اضطراری دستی است. 

هر یک از سکسیونرهای یک فاز دارای دو پایه عایقی که محور داخلی قابل گردش می باشند که تیغه ها در روی آنها نصب شده است بطوریکه در موقع قطع و یا وصل سسکسیونر پایه ها حول محور خود در خلاف جهت یکدیگر به اندازه 90 درجه می چرخند و باعث قطع و یا وصل کنتاکت ها می شوند.

3)سکسیونر زمین ES یا EDS 

Earth Disconnector Switch 
سکسیونر ارت سکسیونری است که خط یا باسبار را ارت می نماید . این سکسیونرمعمولاً در روی پایه سکسیونر خط نصب می شود و با آن اینترلاک میباشد . 
معمولاً در هنگام تعمیرات به منظور تخلیه بارهای موجود از قبل و جلوگیری از القای الکتریسیته از خطوط مجاور و بی خطر کردن عملیات تعمیراتی روی دستگاهها توسط سکسیونر زمین، اتصال زمین برقرار می شود قبل از وصل سکسیونر زمین رعایت موارد زیر ضروری است: 
1- منبع انرژی دارجدا شده باشد که وصل سکسیونر زمین باعث بروز حادثه نگردد. 
2- سکسیونر مورد عمل کاملاً شناخته شده باشد و برای انجام عملیات قطع و وصل از دستکش عایق متناسب با ولتاژ استفاده گردد. 
3- از نظر ایمنی قبل از انجام عملیات مکانیزم هوایی و اتصالات سکسیونر فوق قبل از عمل، دقیقاً مورد بازرسی قرار گیرد. 
4- پس از وصل سکسیونر ارت هر سه فاز بازرسی شود که بطور کامل بسته شده باشند. 
لازم به توضیح است که بسته شدن سکسیونر زمین در حالی که خط برق دار است ، باعث آسیب رسیدن به اپراتور و وارد شدن خسارات به دستگاهها و بروز اختلال در برق رسانی می گردد. 
برای مما نعت از این اتفاقات سیستم اینترلاک بین سکسیونر خط و سکسیونر زمین وجود دارد و فقط هنگامی که سکسیونر خط قطع باشد ، امکان وصل سکسیونر زمین وجود دارد . 
اگر چه سیستم اینترلاک مانع بروز حادثه می گردد ولی این وسیله کافی نبوده و اپراتور می بایست دقیقاً بازرسی لازم از شرایط موجود به عمل آورد تا مطمئن شود که دستگاه مجزا شده از طریق منابع دیگر برقدار نمی شود. جهت محدود کردن خطا هایی که اپراتورها سهواً مرتکب آن می شوند ، بهترین روش استفاده از دستورالعمل هایی است که برای مجزا نمودن دستگاههای مختلف توسط سرپرست پست تهیه و معمولاً در اتاق فرمان موجود است . 

4) برقگیر LA Lighting Arrester 

برای جلوگیری از امواج اضافه ولتاژ ناشی از صاعقه و کلید زنی استفاده میشود . برای اطمینان بیشتر تمام تجهیزات یک پست در حدود 650 KV را می توانند تحمل کنند (برای مدت کوتاه) ولی برقگیر از ولتاژ 500 KV به بالا را برش داده و نمی گذارد به تجهیزات آسیبی برسد . ورود اضافه ولتاژها به تجهیزات باعث آسیب رسیدن به عایق تجهیزات می رسد. 

 منبع:http://www.elmicro.ir